Kıble-i İnsan

-Hâce Abdullah Ensarî (Herevî)-

Kıble-i şâhân bud tâc u kemer
Kıble-i erbâb-ı dünyâ sîm u zer

Kıble-i sûret-perestan âb u gil
Kıble-i ma‘nâ-şinâsan cân u dil

Kıble-i zühhâd mihrâb-ı kabûl
Kıble-i bed-sîretân kâr-ı fudûl

Kıble-i ten-perveran hâb u hurş
Kıble-i insan be-dâniş perveriş

Kıble-i âşık visâl-i bî zevâl
Kıble-i ârif cemâl-i zi’l-Celâl

Kıble-i ashâb-ı mansıb mâl u câh
Kıble-i ehl-i sülük esbâb-ı râh

Kıble-i hırs u emel bâşed hevâ
Kıble-i kâni‘ tevekkül ber-Hudâ

Günümüz Türkçesiyle Anlamı:
Şahların (Padişahların) kıblesi taç ve kemerdir. Dünya ehlinin, dünyaya düşkün kimselerin kıblesi altın ve gümüştür. Surete tapanların kıblesi su ve çamurdur (bu bedendir). Manayı tanıyanların kıblesi (ise) can ve gönüldür. Zahitlerin kıblesi kabul mihrabı (namaz kılarken huzura durmak için yöneldiğimiz Kâbe); kötü ahlaklıların, kötü karakterli kimselerin kıblesi ise boş işlere yönelmek, boş işlerle uğraşmaktır. Rahatına, keyfine düşkünlerin kıblesi uyku ve yemek, insanların kıblesi bilgiyle beslenmedir (bilgi edinmek, ilim talip etmek). Âşığın kıblesi zeval bulmadan (yok olmadan) kavuşmak, arifin kıblesi ise celal sahibi Allah’ın (c.c.) cemali. Makam mevki sahiplerinin/yükselme sevdasında olanların kıblesi mal ve mevki (koltuk), ehl-i sülûkun (yolda ilerleyen saliklerin, dervişlerin) kıblesi yolun gerekleri. Hırs ve emelin (bitmek bilmeyen arzular, istekler) kıblesi heva, boş bir heves; kanaatkâr olanın kıblesi ise Allah’a tevekkül etmek.

Şiir Notları:
“Fâlâtün/ fâilâtün/ fâilün” - Şairini Hâce Abdullah Ensarî (Herevî) olarak bulduk. Şayet başkasına ait olduğunu tespit edersek gerekli düzeltmeyi yaparız. Hz. Mevlana’nın da Mesnevi-i Manevi’sinde “Kıble-i…” diye başlayan benzer beyitleri vardır. O sebepten Tahiru’l-Mevlevi’nin Müslümanlıkta İbadet Tarihi başlıklı eserinde, sanırız hataen bu beyitler Mesnevî’den beyitler olarak yer alır. Bazı Farsça sitelerde şiire “Kıble-i İnsan” başlığı verilmiş. O sebeple bizzat kaynaktan kontrol edemediğimizden bu başlığı kullanmayı uygun bulduk.


Destek ol 
Rastgele Getir