Ahmediyye (Fakr Bahsi: 67-75 Beyitler) - (5a)
-Ahmedî-i Mürşidî (Ahmed b. Osman ed-Diyârbekrî)-
Söyledi Kur’an’da Rabb-i zü’l-Celal(1)
Mâli dünyâ fitnedir ehl u iyâl(2)
Fahr-i âlem söylemişdir yâ kişi
Hubb-i dünyadır günâhların başi(3)
Hubb-i dünyâ mâlını sevmek dürür
Fi‘l-i dünyaya kati uymak dürür(4)
Ahmedî eyle kanâat fânîde
Tâ ki düşvâr olmayâsın bâkîde(5)
Kıl kanâat tâ bulâsın râhati
Her dû âlem görmeyesin mihneti
Kanâatdir kalîle kâni olmak(6)
Yeter kânilere bir su bir etmek
İzdiyâdı arama ümîdi kes
Mâl-i dünyâ cemine etme heves
Günümüz Türkçesiyle Anlamı:
Kur’an’da celal sahibi Rabbimiz “Dünya malı, aile, çoluk çocuk fitnedir.” buyurdu. Ey kişi Âlemin iftiharı Efendimiz (s.a.s.) “Günahların başı dünya sevgisidir.” buyurmuştur. Dünya sevgisidir dünya malını sevmek, dünya işleriyle meşgul olup durmak. Ey Ahmed fâni dünyada kanaat et ki bakide (ebedî âlem olan ahirette) zora düşmeyesin. Kanaat et ki rahat bulasın. İki âlemde (dünya ve ahirette) de sıkıntı çekmeyesin. Azla yetinmek kanaat etmektir. Kanaat edenlere bir su, bir ekmek yeter. (Malım mülküm) artsın diye bekleyip durma, ümidini kes. Dünya malı toplamaya heveslenme.
Şiir Notları:
(*) İstifade ettiğimiz nüshada orijinal konu başlığı “Fî Beyan-ı Mebhas-i Fakir”dir. Kontrol ettiğimiz başka bir nüshada ise konu başlığı “Mebhas-i Fakrî” şeklindedir. Burada Türkçeleştirerek “Fakr Bahsi” başlığını vermeyi uygun gördük.
(1) Karşılaştırma yaptığımız başka bir nüshada “Söyledi Kur’an içinde zü’l-Celal” yazmakta.
(2) “Bilin ki mallarınız ve çoluk çocuğunuz birer fitnedir. Allah katında ise büyük bir mükâfat vardır.” (Enfal, 8/28)
(3) Deylemî’nin Müsnedü’l-Firdevs’ine vs. bakılıp teyit edilebilir. Tirmizî’de daha farklı şekilde geçmektedir.
(4) Karşılaştırma yaptığımız başka bir nüshada “Fi‘l-i dünyaya” yerine “Şuğl-i dünyaya” (dünya meşgalesine) yazmakta.
(5) Karşılaştırma yaptığımız başka bir nüshada bu beyitten sonra arada şu iki beyit de vardır: “Kıl kanâat kısmetindür ver rızâ/ Et hilâfı nefsinle eyle îzâ/ Nefsin arzusunu yormak(?) hemân/ (…) ana yorulursun her zemân”
(6) Karşılaştırma yaptığımız başka bir nüshada son kısmı “kâni olmak” yerine “kâni etmek” yazmakta.